Als wand- en plafondspecialist bij Technisch Bureau Afbouw (TBA) werd Hermen de Hek vaak betrokken bij projecten waarin gipskartonplaten werden toegepast. In dit specifieke project werd een appartementencomplex gebouwd met een houtskeletbouwsysteem (CLT). De gipskartonplaten-voorzetwanden waren door de aanvrager geplaatst en de naden waren afgewerkt. Helaas werden er in meerdere appartementen scheuren in deze wanden geconstateerd. De betrokken partijen wilden weten wat de oorzaak van deze scheuren was.
Inspectie van de appartementen
Toen Hermen ter plaatse het project inspecteerde, viel hem het volgende op:
- In de brief van de leverancier werd de systeemopbouw van de wanden beschreven.
- In een groot aantal appartementen, verspreid over verschillende verdiepingen, waren scheuren zichtbaar in de lange woningscheidende gipskartonplaten-voorzetwanden. In andere wanden waren deze scheuren niet aangetroffen.
- De scheuren bevonden zich meestal op de plaatnaden en waren vooral haarscheuren.
- Sommige scheuren liepen over de volledige wandhoogte, terwijl andere scheuren ongeveer halverwege eindigden.
- De anhydrietvloer was kort voor het afwerken van de plaatnaden aangebracht, namelijk 1 tot 2 weken daarvoor.
- De aanvrager had vochtmetingen uitgevoerd in de ruimtes en de gemeten waarden lagen binnen de norm. Ondanks dat de vochtmetingen binnen de tolerantie vielen, waren er toch duidelijke krimpscheuren zichtbaar.
- In appartement 10 ontdekte Hermen diagonale scheuren die door de gipsplaten heen liepen. Deze scheuren waren zettingsscheuren, veroorzaakt door de werking van de constructie.
Krimpscheuren en zettingsscheuren
Op basis van de waarnemingen ter plaatse en de gegevens in het dossier, concludeerde Hermen het volgende:
- Krimpscheuren:
“De haarscheuren die zichtbaar waren op de plaatnaden waren typische krimpscheuren,” vertelt Hermen. “Deze waren ontstaan door vochtige omstandigheden, zoals het vrijkomen van vocht tijdens de langzame droging van de anhydrietvloer. Dit kon ook veroorzaakt zijn door onvoldoende ventilatie of juist te vochtige omstandigheden (zoals regen of mist). Ondanks dat de vochtmetingen binnen de norm lagen, hadden de gipsplaten toch vocht opgenomen, wat leidde tot droging en krimp. Over het algemeen geldt: hoe vochtiger de ruimte, hoe meer vocht de gipsplaten opnemen en hoe groter de krimp na droging.” - Zettingsscheuren:
“De diagonale scheuren die ik in appartement 10 aantrof, wezen op spanningen vanuit de constructie. Dit waren geen krimpscheuren. Deze scheuren ontstonden door bewegingen in de draagstructuur, bijvoorbeeld door verdere zetting van de houtskeletbouw of andere dynamische krachten. Het was mogelijk dat grote krimp van de CLT-elementen spanningen veroorzaakte die via zetting aan de gipsplatenwanden werden doorgegeven, wat leidde tot zettingsscheuren.”
Advies voor herstel
Om verdere scheurvorming te voorkomen en de bestaande schade te herstellen, adviseerde Hermen de volgende stappen:
- Snijd of frees de scheuren V-vormig in, over bijna de volledige plaatdiepte. Licht inkrassen van de scheur was niet voldoende voor een sterke voeg.
- Maak de ondergrond stofvrij en behandel deze met een voorstrijkmiddel om de zuiging vanuit de ondergrond te beperken.
- Vul de naden met een vezelversterkte voegenvuller.
- Breng in de natte gips een wapeningsband (papier of glasvlies) aan en werk de voeg af.
- Na droging van de voeg, werk de scheuren netjes af.
Wil je meer weten over onze technische adviezen? Bezoek dan onze website op www.tbafbouw.nl/diensten voor meer informatie.